De voorbehouden en risicovolle handelingen worden vaak in 1 adem genoemd, net als bevoegd en bekwaam. Maar ze verschillen flink van elkaar, net als bevoegd en bekwaam.
Verschil tussen voorbehouden en risicovolle handelingen
Voorbehouden handelingen zijn handelingen die alleen een arts, tandarts of verloskundige mag uitvoeren of de arts, tandarts of verloskundige kan opdracht geven aan iemand die daar bevoegd en bekwaam voor is, zoals een verpleegkundige of een verzorgende IG. De Physician Assistant en de Verpleegkundig Specialist mogen sommige voorbehouden handelingen trouwens ook zelfstandig uitvoeren.
In de wet BIG worden 14 voorbehouden handelingen genoemd. Alle voorbehouden handelingen zijn risicovolle handelingen. Maar er zijn ook handelingen die “alleen” risicovol zijn.
Voorbeelden van risicovolle handelingen
Voorbeelden van risicovolle handelingen zijn bijvoorbeeld intramusculair injecteren, een blaaskatheter inbrengen, zuurstof toedienen en een tracheacanule verzorgen.
Bevoegd en bekwaam
Voor zowel de voorbehouden als risicovolle handelingen geldt dat je bevoegd en bekwaam moet zijn. Ook dit zijn begrippen die je bijna altijd samen hoort. Toch hebben ze elk hun eigen betekenis.
Wat betekent bevoegd?
Je bent bevoegd door je opleiding en door wat je van de organisatie mag doen. Het ezelsbruggetje is de o in bevOegd en Opleiding en Organisatie.
Wat betekent bekwaam?
Bekwaam betekent dat je beschikt over de laatste kennis en kunde. Hier is het ezelsbruggetje de K in beKwaam en Kennis en Kunde. Je kennis kun je bijhouden met e–learning. En voor de technische uitvoering, de Kunde, kun je je laten aftoetsen.
Wet BIG
De Wet BIG is een afkorting voor Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg. Dit betekent dat je als verpleegkundige of arts als individu aanspreekbaar bent op je handelen. Bij bekwaam maak je als zorgprofessional onder de BIG zelf de afweging of je op dat moment bekwaam bent om de handeling te doen.
Wanneer bekwaam (en wanneer niet)
Maar wanneer ben je dan bekwaam (en wanneer niet)? Allereerst is dit een afweging die je telkens opnieuw maakt. Als zorgprofessional ben je bekwaam als je beschikt over de benodigde kennis en kunde.
Maar de zorgprofessional beslist daarin steeds zelf. Als een verpleegkundige in opleiding alle kennis nodig voor een handeling voldoende heeft behaald en ook voor de vaardigheden is geslaagd, dan nog kan zij zich onvoldoende bekwaam voelen.
Bekwaam met onze e-learnings
Met ons Voorbehouden handelingenpakket is jouw kennis weer helemaal up to date. Elke module is geaccrediteerd bij het Kwaliteitsregister en je ontvangt na behalen een certificaat.
Wist je trouwens dat in de wet staat dat je altijd, voor elke handeling bekwaam moet zijn? Ook daarin voorzien we. Met de Leren=Leuk Academie, waarin alle taken, handelingen en wetgeving aan de orde komt.
Beschikbaar voor organisaties in de ouderenzorg, voor organisaties in de gehandicaptenzorg en ook voor zzpers.
Wat is bekwaam en bevoegd?
Bevoegd ben je door opleiding en organisatie. Je bent bijvoorbeeld verpleegkundige niveau 4 en dat betekent dat je in de organisatie waar je werkt, blaaskatheters man en vrouw mag doen.
Bekwaam gaat over de zorgprofessional als individu, de ik. Ben ik vaardig? Weet ik voldoende? Kan ik dit?
Wat betekent bekwaam indiceren?
Als je aan de slag wilt met indiceren, dan moet je op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving rondom indiceren. En aan welke eisen een indicatie moet voldoen. De indicatie voor thuiszorg mag alleen door niveau 5 of 6 verpleegkundigen gedaan worden. Dit betekent dat je mag indiceren als je een HBO V of een HBO MGZ hebt gedaan. Een alternatief is dat je de inservice opleiding A hebt gedaan en dat je beschikt over een wijkaantekening. Lees hier wanneer je wanneer je een niveau 6 verpleegkundige bent.
Hoe word je bekwaam in de zorg?
Bevoegd ben je door opleiding of scholing. Of je bekwaam bent, is telkens een individuele afweging. En die afweging maak je steeds opnieuw. Je wordt bekwaam door veel te oefenen en mee te kijken met collega’s.
Artikel geschreven door:
Hedwig Schlötjes-Belle
Hedwig Schlötjes is de gedreven oprichter van E-learning Made Easy. Door haar jarenlange ervaring in de zorg en als trainer, was zij van mening dat er in de zorg e-learning nodig is die uitgaat van de dagelijkse praktijk en leerbehoefte van de medewerkers. In 2018 werd de Leren=Leuk Academie gelanceerd, met daarin een complete leerlijn voor elk functieniveau. Benieuwd geworden? Kom hier meer te weten over Hedwig en haar team.
goedendag,
Ik ben benieuwd of er ook een lijst is wat Helpenden Plus mogen doen in de praktijk. Hier blijft onduidelijkheid over
met vriendelijke groet,
Chantal
Hoi Chantal,
of je bevoegd bent voor een handeling, is ook een keus van de organisatie: want zij moeten er mede voor zorgen dat iemand bekwaam blijft, bijvoorbeeld door mogelijkheid van volgen van e-learning en vaardigheidstraining. En dat geldt zeker voor helpende plus. In dit artikel kun je er meer over lezen: https://elearningmadeeasy.nl/hoe-zit-het-met-bevoegd-en-bekwaam-in-de-zorg/