In mijn mailbox van deze week zat de nieuwsbrief van de Wet zorg en dwang van het ministerie van VWS. Ik ben best een geoefende lezer. Maar die 6 pagina’s ambtelijke tekst vielen mij zwaar. Daarom deze week hier de verkorte en duidelijker versie over de Wet zorg en dwang in 2021. Uiteraard passen we hier de e-learnings over de Wet zorg en dwang aan.
2021 geen verlengd overgangsjaar
2020 was voor de Wet zorg en dwang een overgangsjaar. Waarvan vooraf al bekend was dat er veel werk aan de winkel was. En waar ook nog eens Covid19 de invoering bemoeilijkte. Maar een extra overgangsjaar is niet aan de orde. Er blijft voldoende ruimte om in 2021 de wet verder te implementeren. Dit betekent dat de wet zorg en dwang van toepassing is en dat elke zorgprofessional hiervan op de hoogte moet zijn. Doelgroep van de wet is de psychogeriatrische zorgvrager en de cliënt met verstandelijke beperking en zorgvragers/cliënten met gelijkgestelde aandoeningen. Natuurlijk was ook al voor die tijd duidelijk dat een goede invoering van de wet, waaronder opleiden van zorgprofessionals en inbedden in werkprocessen een meerjarenproces is.
Vervolg in 2021
Over Wet zorg en dwang in ambulante setting denk aan thuiszorg en begeleiding thuis wordt nog nagedacht hoe dat kan worden vormgegeven. En dat geldt ook voor onvrijwillige zorg in kleinschalige setting. In de nieuwsbrief wordt gesproken over ‘regionale praktijktuinen’: ik ben benieuwd welke bloemen daar gaan bloeien.
Daarnaast wordt er gekeken naar situaties waarin er sprake is van samenloop van Wzd en Wvggz. Situaties waarin het moeilijk is of nu de ene of de andere wet leidend is, denk aan ouderen met een psychiatrische achtergrond, waar nu ook PG problematiek speelt. Of iemand met een verstandelijke beperking die ook last heeft van psychiatrische problemen.
IGJ focus in 2021
2021 is dus geen verlengd overgangsjaar voor de wet zorg en dwang. Maar in het toezicht op de wet gaat de IGJ ‘signalerend, stimulerend en agenderend’ toezicht voeren. Het toezicht focust op de rechtspositie van de zorgvrager. Als er sprake is van onvrijwillige zorg, moet dit zijn opgenomen in het zorgplan. Een organisatie moet een cliëntvertrouwenspersoon hebben, een onafhankelijke klachtencommissie en voldoen aan de eisen van de Wzd functionarissen, zoals ondermeer zorgverantwoordelijke(n) en een Wzd-functionaris die het beleid toetst.
Spoedwet per november 2020: RM en medische verklaring
Belangrijkste wijziging gaat over de medische verklaring bij een rechterlijke machtiging (RM). De medische verklaring mag nu worden opgesteld door een arts die verbonden is aan de zorgaanbieder waar de zorgvrager verblijft. Voorwaarde is dat de arts het jaar voorafgaand aan de gedwongen opname geen zorg heeft verleend. En dat de arts onafhankelijk functioneert ten opzichte van de zorgaanbieder; de arts handelt overeenkomstig haar eigen professionele inzicht en krijgt hierover geen aanwijzingen van de zorgaanbieder.
CIZ en artikel 21
Bij een intake van iemand met een PG aandoening, verstandelijke beperking of gelijkgestelde aandoening door het CIZ, gaat het CIZ na hoe de zorgvrager/cliënt tegen de opname aankijkt: is het met instemming, is er verzet of dat dit buiten het beoordelingsvermogen van de zorgvrager/cliënt ligt. Mocht er een ernstig nadeel zijn en er is verzet, dan kan het CIZ een Rechterlijke Machtiging op grond van artikel 21. Tot zover niks nieuws. Het CIZ wil voor die RM gebruikmaken van de persoonsgegevens die het CIZ al heeft, zodat geen dubbel werk gedaan wordt. Hiervoor vraagt het CIZ toestemming met een formulier, als zorgvrager/cliënt of vertegenwoordiger akkoord is, mag het CIZ de gegevens gebruiken bij de RM.
Dit hergebruik van persoonsgegevens wordt meegenomen in de 2e reparatiewet Wzd.
Reparatiewet Wzd 2021
In de Wzd nu staat dat wilsbekwaamheid wordt beoordeeld door een BIG geregistreerd deskundige met wie de zorgvrager geen behandelrelatie heeft (stap 1, oude stijl). Mochten zij er samen niet uitkomen, dan wordt de behandelend arts erbij betrokken (stap 2, oude stijl).
In de reparatiewet wordt voorgesteld dat de behandelend arts ook in eerste instantie betrokken kan zijn bij de beoordeling van de wilsbekwaamheid (stap 1, nieuwe stijl). Mochten zij er niet uit komen, dan kan een niet bij de zorg betrokken deskundige worden geraadpleegd. In de reparatiewet is niet vastgelegd welke zorgverleners over deskundigheid beschikken om wils(on)bekwaamheid vast te stellen. Nu (oude stijl) is er een beperking tot BIG geregistreerde zorgverleners. Straks (nieuwe stijl) is die beperking er niet.
In de reparatiewet is ook opgenomen dat de cliëntenraad een adviserende rol heeft over het beleidsplan onvrijwillige zorg. Naar verwachting is deze reparatiewet vanaf juli 2021 klaar. Lees hier de brief van Minister van Medische zorg, Tamara van Ark
Misschien ook interessant voor jou:
Basiscursus Wet zorg en dwang niveau 1 en 2
Basiscursus Wet zorg en dwang niveau 3 en 4
Wet zorg en dwang zorgverantwoordelijken
En hoe zit het ook weer met proportionaliteit, effectiviteit en subsidiariteit? Met deze video weet je in 47 seconden weer hoe het zit.
Artikel geschreven door:
Hedwig Schlötjes-Belle
Hedwig Schlötjes is de gedreven oprichter van E-learning Made Easy. Door haar jarenlange ervaring in de zorg en als trainer, was zij van mening dat er in de zorg e-learning nodig is die uitgaat van de dagelijkse praktijk en leerbehoefte van de medewerkers. In 2018 werd de Leren=Leuk Academie gelanceerd, met daarin een complete leerlijn voor elk functieniveau. Benieuwd geworden? Kom hier meer te weten over Hedwig en haar team.
Bedankt voor het delen van de focus in dit jaar. Ik ben benieuwd welke gevolgen dit gaat hebben voor de ambulante zorg. Ook ga ik meer over de toetsing en het beleid opzoeken.