Op oudjaarsavond 2018 rijdt Johan (78) tegen een boom
Auto total loss, Johan met toeters en bellen naar het ziekenhuis – met dank aan de voorbijganger die vlak voor het vuurwerk uitbarst zijn hond uitlaat, het ongeluk ziet en 112 belt.
Johan is de schoonvader van mijn vroegere buurvrouw Inge. In dit verhaal lees je over de impact van een CVA.
En wil je weten hoe je een zorgvrager met een CVA het best begeleidt? Volg dan de e-learning Omgaan met CVA voor niveau 1/2 of niveau 3/4.
“Meneer, u heeft een CVA gehad”
Johan ligt bleek en uitgeteld in het ziekenhuisbed, zijn beide zoons zitten ernaast, de arts staat aan het voeteneinde en kijkt op z’n clipboard. “Uw hersenen kregen tijdelijk geen zuurstof, waardoor u even out ging achter het stuur.”
Als de arts vertrekt, komt de verpleegkundige de kamer in met een schaal oliebollen. Johan is in slaap gevallen, de zoons eten drie oliebollen tegen de schrik.
Zes weken later zit Johan weer als vanouds op zijn praatstoel
Na een paar dagen ziekenhuis, gaat Johan naar een revalidatiecentrum. Daar wordt gekeken welke schade hij heeft opgelopen en hoe dat erna verder gaat. “U woont alleen op die grote boerderij en u doet zelf het huishouden? Wordt dat niet te veel?”
“Ik heb er niks aan overgehouden”, zegt hij trots. Zijn jongste zoon zit er hoofdschuddend naast. “Nou pa”, zegt hij, “gisteren veroorzaakte je nog een waterballet, omdat je een glas water over het hoofd zag. En zei je zonet niet dat de letters in de Volkskrant veel te klein zijn afgedrukt?”
Johan heeft een neglect op links; in gewone mensentaal betekent dit dat hij alles wat aan de linkerkant zit, niet goed ziet. Ook heeft hij krachtverlies in zijn linkerarm. En hij heeft moeite met zich concentreren en een gesprek voeren met meer dan 1 persoon.
Johan kiest voor de veilige weg
Johan is (gelukkig!) ontzettend geschrokken van het auto-ongeluk. Stel je voor dat hij iemand had aangereden… “Ik doe de auto weg en ga wel met de e-bike.” Zijn zoons vragen of hij verder nog hulp nodig heeft. “Jazeker”, zegt Johan, “ik wil een schoonmaakhulp, ik vraag Tafeltje-Dekje aan en ik stop met de bestuursfuncties. En ik ga nadenken over verhuizen; al dat tuinwerk, ik denk niet dat me dat nog lukt.”
Het is duidelijk dat hij er goed over heeft nagedacht.
Niet alle zorgvragers hebben ziekte-inzicht
Na een CVA is het inzicht in het eigen functioneren vaak aangetast. De zorgvrager is minder goed in staat z’n sterke en zwakke punten in te schatten en te beoordelen. Dat kan een hoop frustraties opleveren. En zelfs conflicten met de naasten én zorgprofessionals.
Daarom: 4 tips om je zorgvrager te ondersteunen, zonder dat je de regie uit handen neemt.
- bespreek welke activiteiten moeilijk zijn
- zet ook de plezierige activiteiten samen op een rijtje
- vraag bij welke activiteiten je zorgvrager hulp wil
- overleg met je collega’s (en ook: de fysio, specialist of logopedist) over de mogelijkheden om de zorgvrager zo zelfredzaam mogelijk te houden
En Johan?
Die is verhuisd naar een appartement met balkon. De fietshelm die hij van de kinderen kreeg, hangt hij buiten. “Een fijn nestje voor de merels. Want dat ding zet ik écht niet op.”
