De Omaha methode uitgelegd
Omaha System is in Amerika ontwikkeld als classificatiesysteem voor de maatschappelijke gezondheidszorg. Dat is dus veel breder dan waarvoor het in Nederland meestal gebruikt wordt: de ouderenzorg.
Niet vanuit de aandoening
Bij het gebruik van de Omaha methode gaat het niet zozeer uit van de oorzaak of de aandoening, zoals bij de NANDA. Maar het gaat uit van een aandachtsgebied. Eerst zoek je het domein waar het aandachtsgebied bij hoort. Stel dat iemand door dementie zijn woning niet meer goed schoonmaakt. Het niet meer kunnen schoonmaken valt onder het Omgevingsdomein en Aandachtsgebied Woning. Een van de Signalen en Symptomen is dan een rommelige leefruimte. Daar kies je een actie en een actievlak bij. Het hele woord dementie komt in deze acties en actievlakken dan niet terug.
Signalen en Symptomen: controlemiddel
De signalen en symptomen zijn binnen Omaha een goed controlemiddel. Daarmee geef je namelijk aan hoe het aandachtsgebied zich laat zien bij de zorgvrager. Als je een aandachtsgebied hebt gekozen, waar eigenlijk geen probleem is of waar nog helemaal niet helder is wat het probleem is, dan is het lastig om de signalen en symptomen te benoemen.
Voorbeeld: heup gebroken
Een zorgvrager (74) heeft recent haar heup gebroken. Ze is een vitale, actieve dame die nu tijdelijk wat minder actief is.nu ze weer thuis is, krijgt ze ondersteuning bij de persoonlijke zorg. Ze heeft diverse medicatie meegekregen uit het ziekenhuis. Ga je de medicatietoediening ook overnemen? Als er geen signalen en symptomen zijn dat dit een probleem is, dan is dit in elk geval geen actueel probleem. Mocht je twijfelen of dit echt zo goed gaat als de zorgvrager zegt, dan zou je dit als potentieel probleem kunnen opnemen in Omaha.
Anderzijds is het natuurlijk goed om in deze situatie klinisch te redeneren en verder te kijken dan de problemen die je gelijk waarneemt. Mevrouw is minder mobiel dan voorheen. Is er valgevaar? Is er een huisgenoot om eventueel alarm te slaan als ze valt? Is alarmering iets voor haar?
Evalueren in de Omaha methode
Bij een verder vitaal iemand van 74 jaar verwacht je dat de ondersteuning van de persoonlijke zorg tijdelijk is. Dit kun je opnemen in de specificatie bij Omaha. Bijvoorbeeld door aan te geven dat de eerste week de persoonlijke verzorging wordt overgenomen, en dat je vanaf de tweede week steeds meer gaat kijken wat mevrouw zelf kan en dat het na bijvoorbeeld 6 weken tijd is voor een evaluatie. Zo voorkom je een langdurige en dure zorgafhankelijkheid die misschien helemaal niet nodig is.
SOAP rapporteren
Op het moment dat uit het zorgplan duidelijk is wat er moet gebeuren, dan is zinvol rapporteren ook veel makkelijker. Door SOAP (subjectief, objectief, analyse, plan) te rapporteren krijgen collega’s, zorgvrager en mantelzorgers een beter beeld hoe de situatie nu is.
Voorbeeld: rapportage
Rapportage 2,5 week na start zorg:
S: mevrouw geeft aan dat de pijn in de heup nu echt minder wordt en de beweeglijkheid beter
O: mevrouw beweegt soepeler
A: gaat goed met de genezing van de heup!
P: mevrouw heeft zich helemaal zelf gewassen aan de wastafel (op een krukje)
Een goed zorgplan helpt de zorgvrager met de juiste dingen en helpt collega’s om dit goed uit te voeren en hier juist over te rapporteren.
